Sáng 18/1, tại khách sạn Continental TP.HCM đã diễn ra họp báo ra mắt tại Việt Nam quyển Hồi ký “Miền đất hứa” của cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama, với sự tham dự của đại diện Tổng Lãnh sự quán Mỹ và Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam.
Ông Nguyễn Nguyễn Văn Phước – giám đốc Công ty sách First News, đơn vị giữ bản quyền “Miền đất hứa” bằng tiếng Việt, cho biết: First News đã phải vượt qua 15 NXB Việt Nam để giành được quyền xuất bản độc quyền ấn bản tiếng Việt trên toàn thế giới. Sách do NXB Dân Trí thực hiện và được Tiki phân phối độc quyền bản sách giấy trong sáu tháng. Bản audio tự truyện “Miền Đất Hứa” cũng được phát độc quyền trên Voiz-FM để phục vụ cho bạn đọc ở nước ngoài và các vùng xa xôi.
“Miền đất hứa, có tên gốc “A Promised Land”, tiết lộ hàng loạt các sự kiện chính trị, cũng như hành trình đắc cử Tổng thống Mỹ chưa từng được nhắc đến của ông Obama..
Cuốn sách cung cấp một cái nhìn sâu hơn vào bên trong xã hội Mỹ khi phân biệt chủng tộc còn nặng nề, và vào bên trong chính trường Mỹ, nơi cuộc giằng co đảng phái, giữa một bên theo xu hướng tự do và bên kia theo lập trường bảo thủ, tạo ra những thách thức nhưng đồng thời cũng giúp duy trì sự cân bằng cho nền dân chủ.
Barack Obama không ngần ngại phơi bày những mặt trái của nước Mỹ, xã hội Mỹ và nền chính trị Mỹ. Đó có thể là quá khứ phân biệt chủng tộc, có thể là những sai lầm của Mỹ khi can thiệp vào nước khác, và cũng có thể là không khí thù địch đảng phái khiến nhiều “chính sách tốt” không thể được triển khai.
Chẳng hạn, trong chuyến công du ở Brazil vào lúc Mỹ đang sắp sửa tấn công Libya, khi hệ thống liên lạc tối mật bị trục trặc, Obama thuật lại đã gọi Mike Mullen – cựu Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ – để khởi động cuộc can thiệp quân sự đầu tiên trong nhiệm kỳ tổng thống của mình chỉ bằng chiếc điện thoại di động không dùng một kết nối bảo mật nào.
Hay trong một phần khác, Obama tiết lộ câu chuyện về “một người hoàn toàn trái ngược với tất cả những gì chúng tôi đại diện”, chính là tỉ phú Donald Trump – vị Tổng thống thứ 45 của Mỹ. Trước khi trở thành một người chỉ trích kịch liệt đối với chính quyền Obama, ông Trump lại từng có hảo cảm với chính quyền này ít nhất là trong hai năm đầu Barack Obama làm Tổng thống. Donald Trump cũng đã có hơn một lần đề nghị hợp tác với chính quyền của Barack Obama.
Trong “Miền Đất Hứa”, vị Tổng thống Mỹ này cũng không ngần ngại đưa ra đánh giá của riêng mình về các nhân vật lịch sử, những lãnh đạo quân sự hiển hách chiến công nhất của nước Mỹ, như Grant và Lee, Patton và Eisenhower, MacArthur và Bradley, Westmoreland và Schwarzkopf, rằng: “Không thể không cung kính và xúc động trước truyền thống mà những người này đại diện, sự nghiệp và sự hy sinh đã giúp phồn sinh một quốc gia, đánh bại phát xít và ngăn chặn chủ nghĩa toàn trị lây lan. Nhưng cũng cần nhớ rằng Lee đã chỉ huy Quân đội Liên minh miền Nam với mục tiêu duy trì chế độ nô lệ, còn Grant đã chỉ đạo sát hại thổ dân; rằng MacArthur đã bất chấp mệnh lệnh của Truman ở Triều Tiên dẫn tới kết quả tai họa và Westmoreland đã kiến trúc cuộc leo thang chiến tranh tại Việt Nam gây nên thương tích cho một thế hệ. Vinh quang và thảm kịch, can trường và ngu tối – những sự thật này không thể phủ định những điều kia. Bởi chiến tranh là vô lý, và lịch sử nước Mỹ cũng vậy”.
Là người da màu, dòng máu pha trộn hai chủng tộc, Barack Obama nhìn nước Mỹ, xã hội Mỹ từ vị thế của một người thuộc cộng đồng thiểu số. Ông hiểu rõ gánh nặng của nạn phân biệt chủng tộc, ông hiểu những thách thức mà trẻ em thuộc các sắc dân thiểu số phải đối mặt khi lớn lên trong lòng nước Mỹ.
Khi được hỏi tại sao lại chọn thời điểm hiện nay để ra mắt quyển sách tại Việt Nam, khi mà thời điểm ông Obama được chào đón nồng nhiệt khi đến Việt Nam đã qua đi, khi sự tranh cãi về ông Obama diễn ra dữ dội trong cuộc tranh cử Tổng thống Mỹ vào năm 2020 với sự xuất hiện của cựu Tổng thống Donal Trump, ông Nguyễn Văn Phước chia sẻ: “Tôi đã theo dõi rất nhiều thông tin trong và ngoài nước về cuộc tranh cử Mỹ trong năm 2020. Tôi nhận ra thông tin chúng ta nhận được về bất cứ nhân vật chính trị nào trong cuộc tranh cử tổng thống này đều đã bị tác động, dẫn dắt khi đưa ra truyền thông đến công chúng. Mang quyển hồi ký của cựu Tổng thống Mỹ Obama một cách chính thống như thế này là cách tôi muốn cung cấp đến độc giả những cái nhìn trực tiếp hơn về ông Obama, một người trong cuộc, với những thông tin trực tiếp từ ông về chính trường Mỹ, cái nhìn của ông, của nhiều người về nước Mỹ”
Từ khi còn nhỏ, Obama cũng đã sống trong nhiều môi trường, vùng đất và hoàn cảnh xã hội khác nhau, trong đó có thời gian ông theo mẹ tới sống ở Indonesia. Trải nghiệm thơ ấu cùng với các trải nghiệm trong giai đoạn trưởng thành, bao gồm những chuyến đi tới nhiều nơi trên thế giới trong vai trò là một nhà lập pháp, ông đã có điều kiện để nhìn rõ hơn thế giới bên ngoài nước Mỹ, hiểu hơn về cuộc đấu tranh của người trẻ tuổi tại nhiều nước. Từ trải nghiệm đó, ông luôn muốn câu chuyện của mình, hành trình mà một người Da đen mang tên Barack Hussein Obama đã thực hiện có thể khơi lên cảm hứng cho trẻ em từ khắp nơi trên thế giới.
“Tôi đã cùng Michelle và các con gái đến thăm một khu ổ chuột rộng lớn phía tây Rio, và ghé vào một trung tâm thanh thiếu niên để xem đoàn capoeira biểu diễn, rồi tôi đá bóng với một nhóm trẻ địa phương. Khi chúng tôi rời đi, hàng trăm người tập trung bên ngoài trung tâm, và mặc dù đội Mật vụ đã bác bỏ ý tưởng tôi đi dạo phố, tôi cũng thuyết phục được họ để tôi bước qua cổng và chào đám đông. Đứng giữa con phố chật hẹp, tôi vẫy chào những gương mặt đen, nâu và màu đồng; cư dân, với rất nhiều trẻ em, đứng rải rác trên các mái nhà và ban công nhỏ, xô đẩy với hàng rào cảnh sát. Valerie, người đi cùng chúng tôi và chứng kiến toàn bộ cảnh tượng này, đã cười khi tôi bước vào: “Tôi cá rằng cái vẫy tay ấy đã thay đổi cuộc đời một số đứa trẻ mãi mãi.”
Đó cũng chính là một trong những điều đã đưa Barack Obama đến với con đường chính trị, và hơn cả là một phần lý lẽ của việc ông tranh cử. Bởi Obama tin rằng sự lãnh đạo của một vị Tổng thống Da đen sẽ mang tới những đổi thay trong cách mà trẻ em và thanh niên khắp nơi tự nhìn nhận về giá trị của chính mình.
BÌNH MINH – QUỲNH HUỲNH